Plakieta "Z kart starego i osobliwego Miechowa", prostok±tna (27,2x22cm), odlew w br±zie, wydana staraniem Starostwa Miechowskiego w 2001 z okazji 15 lecia Galerii Sztuki "U Jaksy", autorstwa prof. krakowskiej Akademii Sztuk Piêknych Wincentego Kuæmy.
Dzie³o jest p³askorze¼b± skomponowan± na kszta³t tryptyku, maj±cego w tle schematyczne przedstawienie wie¿y miechowskiej ¶wi±tyni pw. Grobu Pañskiego i ¶w. Jakuba M³.
P³askorze¼ba w ¶rodkowej czê¶ci ma motyw znanego relikwiarza zbli¿onego wygl±dem do kaplicy Grobu Chrystusa w Jerozolimie, darowanego w 1584 - jak utrzymuje miejscowa tradycja - Andrzejowi Batoremu (1562-1599), genera³owi Zakonu Kanoników Regularnych Stró¿ów ¦wiêtego Grobu Jerozolimskiego (Bo¿ogrobców) przez Karola Boromeusza, biskupa Mediolanu, og³oszonego pó¼niej ¶wiêtym; u do³u - wizerunek - wg XVII wiecznego wyobra¿enia - Jaksy (1120-1176), ostatniego ksiêcia po³abskich Sprewian i ma³opolskiego mo¿now³adcy, ziêcia palatyna Piotra W³ostowica, uczestnika krucjaty do Ziemi ¦wiêtej i fundatora klasztorów: Bo¿ogrobców w Miechowie, gdzie powsta³ ich pierwszy i najwa¿niejszy konwent w Polsce (1163), Panien Norbertanek na Zwierzyñcu pod Krakowem i w Krzy¿anowicach nad Nid± oraz dobrodziej opactwa Benedyktynów w Sieciechowie, uwa¿any przez hagiografiê XVII w. za ¶wi±tobliwego.
Lewa czê¶æ p³askorze¼by ma od góry herb Miechowa, ustanowiony w 1961, z przedstawieniem gryfa, znaku rodowego Jaksy, trzymaj±cego w szponie tarczê z podwójnym krzy¿em, god³em Zakonu Bo¿ogrobców; u do³u - sylweta miechowskiej ¶wi±tyni, od 1996 Bazyliki Mniejszej, której obecny kszta³t pochodzi z prze³omu w. XIViXV i mie¶ci w sobie fragmenty romañskie z pierwszego 30 lecia XIII w. ze znacz±cymi przebudowaniami w stylu pó¼nobarokowym (kula na wie¿y, wnêtrza z o³tarzami, figurami i stiukami); ko¶ció³ z kaplic± Grobu Chrystusa ju¿ od wczesnego ¶redniowiecza by³ znanym na ziemiach polskich i w Europie o¶rodkiem religijnego p±tnictwa, do którego przez wieki pielgrzymowa³y znane osobisto¶ci (m.in. królowa Jadwiga, genera³ Jan Henryk D±browski, kardyna³ Karol Wojty³a), jak i prosty lud, aby oddaæ cze¶æ Mêce, ¦mierci i chwalebnemu Zmartwychwstaniu Jezusa, jego znaczenie podnosi³y odpusty udzielone ¶wi±tyni miechowskiej przez Stolicê Apostolsk± po opanowaniu Jerozolimy przez wyznawców islamu, w³a¶ciwe dla Sanktuarium Grobu Pañskiego.
Prawa czê¶æ p³askorze¼by ma od góry wizerunek - wykonany wg obrazu Zdzis³awa Pabisiaka z 1960 - Macieja z Miechowa (1457-1523), historyka, geografa, lekarza, autora dzie³: Chronica Polonorum, Tractatus de duabus Sarmatiis... i innych, prof. i o¶miokrotnego rektora Akademii Krakowskiej, kanonika krakowskiego, dobroczyñcy i ja³mu¿nika, fundatora szko³y parafialnej w Miechowie, z³o¿onego do snu wiecznego w katedrze wawelskiej; u do³u - scena Ukrzy¿owania, wzorowana na gotyckim fresku przedstawiaj±cym Chrystusa z trzema Mariami, umieszczonym na romañskim murze pierwotnego ko¶cio³a w latach 1346-1348 i zachowanym w nawie g³ównej Bazyliki pod chórem; ca³o¶æ kompozycji tej czê¶ci uzupe³nia umieszczony w prawym górnym rogu herb powiatu miechowskiego, ustanowiony w 1999, z przedstawieniem or³a z dwuramiennym krzy¿em na piersi, dzier¿±cego w szponach go³e szable z okresu Insurekcji 1794.
Ikonografia plakiety zawiera najwa¿niejsze symbole, postacie, obiekty i fakty zwi±zane z histori± dawnego Miechowa.
Dzie³o wykona³a w nak³adzie 100 egzemplarzy pracownia odlewów artystycznych Piotra Piszczkiewicza w Krakowie.
Stanis³aw Piwowarski